قابلیت جدید ۳D ، سه‌بعدی سازی در ورژن CS 4 به فتوشاپ افزوده شد . در همان اوایل این قابلیت جدید زیاد به مذاق طراحان و گرافیستان خوش نیامد که البته شاید بتوان گفت که این یک ضعف برای این غول نرم‌افزاری دنیا بوده باشد چون خیلی‌ها انتظار این را داشتند تا ابزارها و منوهایی همچون نرم‌افزار سینما ۴D در آن گنجانده شود . اما شرکت ادوبی با ارائه نسخه CS 5 تا حدودی ضعف‌های منوی سه‌بعدی را برطرف کرد . درنهایت در نسخه‌های CS6 و CC ابزار سه‌بعدی به یک قابلیت باورنکردنی در فتوشاپ تبدیل شد . در حال حاضر با کمی گشت و گذار در اینترنت می‌توان به آثاری بسیار زیبا و خلاقه با طرح‌های سه‌بعدی که افراد خوش‌ذوق ارائه کرده‌اند دست‌یافت .

این قابلیت با چرخش ، کار بر روی شبکه ، ایجاد بافت ، تعین مقیاس ، ایجاد نور و بسیاری از امکانات دیگر در دسترس است . شما می‌توانید با یک دنیای جدید سه‌بعدی سازی با امکانات بی‌نهایت را در فتوشاپ تجربه کنید .

توضیحاتی قبل از شروع :

ما در عصر طلائی زندگی می‌کنیم که با امکاناتی غیرقابل باور توسط هر نرم‌افزار آن‌هم روزانه آشنا می‌شویم . بسیاری از کسانی گرافیک را از طریق فتوشاپ دنبال می‌کنند به ایجاد مدل‌های ۳D بسیار علاقه‌مندند .

در نرم‌افزار فتوشاپ نیز می‌توان مدل‌های سه‌بعدی را ویرایش کرد و به‌صورت مستقیم به تولید آثار ۳D پرداخت . نکته‌ای که در اینجا قابل ذکر است این است که برای برخی از سه‌بعدی سازی‌ها دانش هندسی بسیار مورد نیاز است .

حال به شما وارد کردن چند مدل سه‌بعدی را به فتوشاپ و طرز استفاده از این ابزار قدرتمند را نشان می‌دهیم . با ما در آکادمی طرحان همراه باشید .

در اینجا ما از مدل ۳D قایق ، یک شاتل فضائی و چند مدل دیگر استفاده کرده‌ایم .

قسمت اول :

هر بخش سه‌بعدی در فتوشاپ کار جداگانه‌ای را انجام می‌دهد و هر لایه آن شامل یک صحنه منحصربه‌فرد است که می‌تواند روش‌های مختلف را ایجاد کند . برای ایجاد و ویرایش یک فایل آماده سه‌بعدی ، باید از منوی ۳D و مسیر New Layer from 3D file اقدام به وارد کردن مدل کنید . فرمت‌های پشتیبانی از سه‌بعدی را می‌توان ازجمله به DAE, .KMZ, .U3D , 3DS اشاره کرد .

برای کار با ابزارهای عمومی می‌توانید بر روی پنل موردنظر کلیک کرده و توسط تنظیمات پیش فرضی که در آنجا قرار دارد را استفاده کنید .

چرخش

اولین ابزار به‌طور پیش‌فرض ، چرخش است . این چرخش به‌طور میانگین حول محورهای X و Y برای چرخش در طرفین و برای نمایش از نمای بالا حول محور Z حرکت می‌کنند . شما می‌توانید با بالا و پایین کردن موس بر روی صحنه و توسط تنظیم مقادیری که وجود دارد این کار را انجام دهید .

کشیدن

شبیه ابزار Move عمل می‌کند . وظیفه ی آن حرکت دادن نمای سه‌بعدی به صورت افقی و عمودی بین محورهای X و Z است . طریقه ی حرکت دادن این ابزار هم به این صورت است که با پایین نگه داشتن کلید Alt می‌توانید حرکات نمای سه‌بعدی را مشاهده کنید .

لغزش

با درگ کردن موس به سمت بالا و پایین در واقع مدل سه بعدی به صورت یک چشم‌انداز دور و یا نزدیک به نظر می‌رسد و سپس با تنظیم مقادیر عددی در قسمت‌های درجه می‌توان کنترل بیشتری را بر روی مدل داشت .

مقیاس

پنل بعدی اندازه مدل را تغییر می‌دهد . با درگ کردن موس به سمت بالا مقیاس مدل بزرگ‌تر و با درگ کردن موس به سمت پایین مقیاس کوچک‌تر می‌شود . با تنظیم مقادیر هم می‌توانید مدل را از ۳ محور کوچ و بزرگ کنید .

ایستگاه تنظیم درجه

شما می‌توانید موقعیت‌های سفارشی را با کلیک بر روی آیکون کوچک ذخیره ، ذخیره کنید و یا یک سفارشی از پیش تعیین شده را از منوی کشویی جعبه حذف کنید .

محور ۳D

با فعال‌سازی کنترل محور سه‌بعدی به نام GL ، شما دقیقا به همان ابزار استانداری را که برای محیط سه‌بعدی نیاز دارید ، دست خواهید یافت . برای فعال‌سازی باید به مسیر Preferences > Performance and in the GPU رفته و تیک گزینه GL را یزنید . شکل زیر لیستی از نقاطی است که با فعال‌سازی GL ایجاد شده است .

دوربین

ابزار دوربین چیزی شبیه به ابزار ایستگاه تنظیم درجه است و همان کارآیی را دارد . چرخش، حرکت و کشیدن . با این تفاوت که شما می‌توانید بین خطوط موازی و نقطه ی میانی بزرگ‌نمایی تا ۱۸۰ درجه داشته باشید . هم‌چنین توسط ابزار دوربین می‌توانید به یک موقعیت ثابت در محیط سه بعدی دست یابید .

ایجاد یک شکل جدید از لایه

فتوشاپ علاوه بر تمام این نکاتی که گفته شد به شما اجازه می‌دهد تا از لایه‌هایی که در محیط فتوشاپ دارید یک شکل سه بعدی از آن ایجاد کنید . اشکالی که می توانید بسازید شکل هایی شبیه به یک شکل مخروطی، مکعب، کلاه، هرم، بطری نوشابه و … است . در تصاویر زیر اشکالی که بر روی هر لایه جداگانه ایجاد شده‌اند را مشاهده کنید .

ایجاد یک کارت‌پستال از لایه

راه دیگری برای ایجاد یک لایه سه‌بعدی وجود دارد . با ترسیم کردن یک شکل توسط ابزارهای ترسیم در واقع آن لایه یک بیت‌مپ است . شما با قابلیت جدید سه بعدی نیز می‌توانید اشکال بیت‌مپ را تبدیل به لایه سه‌‍بعدی کنید . برای این کار شکل ترسیم شده را انتخاب و به مسیر New 3D Postcard from Layer بروید تا متوجه شیوه کار شوید . درست مانند شکل زیر :

ایجاد مش خاکستری

یک راه دیگر برای ایجاد یک لایه سه‌بعدی نیز وجود دارد . با ایجاد یک لایه جدید گرادیانت خاکستری به مسیر ۳D > New Mesh From Grayscale رفته و یکی از گزینه‌های: هواپیما، استوانه و یا کره را انتخاب کنید . در مثال زیر بر روی یک لایه شیپ لایه‌های سه بعدی وجود دارد .

ادغام مش ها

برای ادغام شی سه‌بعدی شما نیاز به وجود دو لایه دارید . در شکل زیر دو لایه یکی به شکل مکعب و دیگری یک استوانه است . حال با استفاده از ابزار دوربین و انتخاب گزینه ” سیلندر” در پنل تنظیمات می‌توانید این دو شکل را شبیه به یک سیلندر کنید .

قسمت دوم : کار با پنل ۳D

به مسیر Window > 3D رفته تا پنل تنظیمات محیط سه بعدی فعال شود . در این پنل گزینه‌های مختلفی برای کار بر روی لایه‌های سه بعدی وجود دارد . در بالای پنل ۴ دکمه وجود دارد که به ترتیب توضیح مختصری در موردش خواهیم داد .

Filter By Scene: اجزایی که در صحنه وجود دارد را مخفی یا فیلتر می کند .

Meshes: یک لیست کامل از مش‌هایی که وجود دارد را نشان می دهد .

Materials: مواد موجودی که در زیر اشیاء وجود دارند را نمایش می دهد .

Lights: نورهای مربوط به هر مش را مشخص می کند .

با این ۴ ویژگی در پنل بالایی شما می توانید مواد، نوع دیدن مش و نور های آن را تغییر دهید.

در پنل دومی نیز شما می توانید تنظیمات هر شی توسط الگوهایی که وجود دارد را تغییر دهید.

اما ۴ دکمه نیز در پایین این پنل وجود دارند که به معرفی آنها می پردازیم .

Toggle Ground Plane:

تغییر وضعیت نمایش هواپیما به زمین را انجام می دهد.

Toggle Lights Control:

وضعیت نمایش و عدم نمایش نورها را تعیین می کند.

New Light:

یک نور جدید به صحنه اضافه می کند.

Delete Select Object:

اشکال بوجود آمده را حذف میکند.

صفحه تنظیمات – Anti-Alias Render

در این پنل سه‌بعدی کار با تنظیمات Anti-Alias آغاز خواهد شد . در قسمت تنظیمات پنل Anti-Alias سه گزینه وجود دارد که به ترتیب : پیش نویس، بهتر و بهترین را نشان می دهند . شما می توانید در هر زمانی که می‌خواهید تنظیمات را تغییر دهید . فقط به یاد داشته باشید که با انتخاب گزینه Better در پنل تنظیمات ، کیفیت تصویر برای Render گرفتن افزایش می‌یابد .

بارگزاری تنظیمات پیشفرض

با رفتن به قسمت Preset تنظیماتی به طور پیش‌فرض در داخل آن قرار گرفته است که در تصویر زیر چند نمونه از آن قابل مشاهده است .

رنگ محیط

توسط گزینه Global ambient color شما می‌توانید به شی سه‌بعدی رنگ اضافه کنید . در حالت پیش‌فرض تمام رنگ‌های اشکال در محیط سه‌بعدی سیاه و سفید هستند .

مقطع

ابزار بعدی با عنوان سطح مقطع معرفی شده است . توسط این ابزار شما می‌توانید از طریق یک محور در زاویه‌ای مشخص یک تنظیم سطح مسطح را ایجاد کنید . محتوای داخلی یک مدل را نیز مشاهده کنید ، هم‌چنین قادر خواهید بود رنگ خطوط را تغییر دهید و مقادیر افست و شیپ را تغییر دهید .

کار با مش‌ها

در هر صحنه از محیط سه‌بعدی چندین شبکه ممکن است وجود داشته باشد . هر یک از مش‌ها داخل یک گروه در بخش بالایی پنل قرار گرفته اند . هنگامی که یک مش را انتخاب می‌کنید یک مستطیل قرمز رنگ در کادر کناری ظاهر می‌شود که نشان‌دهنده یک نمونه از مدل‌های مش است . هر یک از مش‌ها را به مانند یک جسم سه‌بعدی می‌توان چرخش، رول، مقیاس آن را تغییر داد . اما بعد از تمام این مواردی که گفته شد شما به راحتی می‌توانید توسط ابزاری که در پنل پایینی قرار گرفته‌اند همه ی تنظیمات را به حالت اولیه بازگردانید .

قسمت سوم : مواد

قسمتی بسیار پرکاربرد در پنل تنظیمات سه‌بعدی است . در این پنل از تنظیمات که به نام مواد جای گرفته است ، گروه پیچیده ای از بافت‌ها را تشکیل داده‌اند که هر کدام از آن‌ها ویژگی‌های مخصوص به خود را دارند . در واقع با ترکیب افکت‌های آن‌ها در روی یک جسم می‌توان به یک نتیجه عالی دست یافت . از جمله تنظیمات اعمال شده بر روی هر جسم سه‌بعدی می‌توان به بازتاب نور، تاری، درخشش و … اشاره کرد .

در این بافت می‌توان رنگ مواد را تغییر داد و هم‌چنین یک بافت جدید ایجاد کرد. با کلیک کردن در قسمت منوی بافت و Base Layer و انتخاب گزینه ی New Texture یک بافت جدید در پنل لایه‌ها ظاهر می‌شود که با دو بار کلیک کردن بر روی آن می‌توانید آن لایه را ویرایش کنید . برای ویرایش لایه بعد از دو بار کلیک کردن یک سند با فرمت PSB ایجاد می‌شود که شما به راحتی می‌توانید روی آن طراحی کرده و سند را ذخیره کنید . بعد از ذخیره‌سازی پنل سه‌بعدی لایه ها به‌روزرسانی خواهد شد .

نکته : بعد از ایجاد فایل PSB شما تنها با زدن کلید‌های ترکیبی Ctrl + S فقط سند را ذخیره کنید و آن را ببندید . فتوشاپ خود عمل به‌روزرسانی را در لایه انجام می‌دهد .

در منوی تنظیم بافت Texture Properties گزینه ای بنام Target وجود دارد که با کلیک کردن بر روی آن و انتخاب گزینه ی کامپوزیت Composite می توانید تنظیمات مربوط به مقیاس و افست در بافت را تغییر دهید .

ابزار Bump یک نوع تصویر سیاه و سفید است که که برای برجستگی بافت ها در سطح مواد به کار می رود . در شکل زیر که یک بطری نوشابه است می توانید طریقه کشیدن یک بافت سیاه و سفید را توسط قلمو مشاهده کنید . زمینه مقدار قدرت Bump از ۱ تا ۱۰ تعیین شده است .

نکته: به منظور ایجاد یک لایه بافت تقریبا کامل، به مسیر Filter > Other > Offset بروید . در ضمن شما می توانید جهت افقی و عمودی بودن لایه را نیز تعیین کنید .

Glossiness

مقدار نوری که در یک منبع وجود دارد توسط این گزینه می‌توان به قسمت سطح و پشت یک شی منعکس کرد . Glossiness در واقع مقدار پراکندگی نور منعکس شده بر روی شی را تنظیم می‌کند . شکل زیر گویای این مطلب است .

فراموش نکنید که شما می‌توانید یک بافت به هر یک از این تنظیمات اضافه کنید .

تاری

این ابزار برای ایجاد یک بافت شیشه ای بسیار مفید است . با افزایش و یا کاهش مقدار Opacity موجود در مواد که این مقدار بین ۰ – ۱۰۰% است .

محیط اطراف و بازتابش نور

یک از ویژگی‌های مهم در این بخش اضافه کردن بافت در محیط اطراف یک شی سه‌بعدی است . در این بخش علاوه بر اضافه کردن یک محیط می‌توانید یک بازتاب نوری واقع‌گرایانه را نیز تولید کنید که این امر در اینجا بسیار مهم است . در مثال زیر یک بافت جدید در محیط اطرا ایجاد شده است که با مقداری اضافه کردن نور در محیط و سطح حلقه قابل مشاهده است .

حالت طبیعی

بخش طبیعی برای افزایش سطوح چند کاناله RGB که نمونه‌ای از رنگ‌های استاندارد نیز محسوب می‌شود برای صاف کردن سطح بافت به کار می‌رود .

در شکل زیر دایره نارنجی رنگ در یک بافت طبیعی قرار دارد و سطح آن کاملا صاف و نرم است ، این به دلیل است که یک حالت طبیعی سطح دایره را تحت پوشش خود قرار داده است و تمام سطح نرم و صاف به نظر می رسد .

شما توسط این بخش در کم‌تر از ۱ دقیقه می‌توانید یک پرچم زیبا سه‌بعدی توسط یک بافت خلق کنید .

 

قسمت چهارم – نور

منبعی عظیم از نورهای طبیعی با زوایای مختلف که با اضافه کردن عمق واقعی و سایه در یک شی سه‌بعدی همراه است .

توسط این بخش شما می‌توانید نور نقطه‌ای مانند نور خورشید ، لامپ و … به هر شی‌ای اضافه کرده ، موقعیت چراغ‌ها را تغییر داده و رنگ و شدت آن‌ها را نیز تعیین کنید . هم‌چنین با ایجاد یک لایه جدید در پنل پایین می‌توانید یک دکمه نور اضافه کنید .

بسیاری از مدلها دارای حداقل دو نوع نور هستند که شما با انتخاب هر یک از آنها می توایند به ویرایش و یا حذف آنها نیز بپردازید .

 

چراغ نقطه ای ۱

شما می‌توانید درجه ، شدت ، رنگ ، و حتی سایه‌ها را نیز توسط این بخش ویرایش کنید ، هم‌چنین حرکت نورها را تغییر داده ونیز نورها را بچرخانید .

چراغ نقطه ای ۲

مانند چراغ نقطه‌ای اول این بخش نیز دقیقا همان کارها را انجام می‌دهد با این تفاوت که توسط این گزینه می‌توان شدت نوری را که شی با آن فاصله دارد را با مقادیر متفاوت تعیین کرد . کمی واضح‌تر اینکه فاصه نور از مرکز به شی باشد .

برخی از گزینه‌های پیشنهادی

اضافه‌کردن رنگ به اشکال سه‌بعدی توسط قلم‌مو در یک بافت توسط این بخش امکان‌پذیر است . در این پنل تمام ابزارها برای نقاشی و رنگ‌آمیزی و سفارشی کردن یک شی فراهم شده است. در مثال زیر شما می‌توانید ببینید که چگونه مقداری رنگ توسط قلم‌مو بر روی یک بافت نقاشی شده است .

ذخیره مواد و نورهای سفارشی

از آن‌جایی که برای تولید یک مواد و نورهای سفارشی گاهی اوقات زمان طولانی صرف می‌شود در این پنل سه‌بعدی نیز می‌توان تولیداتی که انجام شده است را نیز ذخیره کرد و در کارهای بعدی نیز به کار برد و از آن استفاده کرد . برای این کار تنها نیاز است که در گوشه سمت راست پنل سه‌بعدی رفته با کلیک روی آن و انتخاب گزینه ی Save Material Presets آن را با نام دلخواه ذخیره کنید . برای استفاده از مواد تولید شده خود نیز می‌توانید گزینه ی Replace Materials … را انتخاب کرده و با مواد قبلی جایگزین کنید . برای ذخیره و استفاده از نورها نیز همین روش به کار می رود .

نتیجه

با تمام این موارد و مثال‌هایی که در مورد بخش سه‌بعدی در فتوشاپ زده شد ، می‌توان به این نتیجه رسید که این موارد تنها بخش کوچکی از تمام امکاناتی است که در محیط سه بعدی فتوشاپ به کار می‌رود . شما با استفاده مداوم و کامل از بخش سه‌بعدی فتوشاپ می‌توانید ابزارهای پیشرفته‌تری را نیز کشف کنید .